W 2001 roku Jan Paweł II udał się w jedną ze swoich ostatnich zagranicznych podróży apostolskiej – do Kazachstanu i Armenii.
Hasłem pielgrzymki do Kazachstanu były słowa: „Miłujcie się wzajemnie”. Jej pierwszym elementem była papieska wizyta pod pomnikiem ku czci ofiar totalitaryzmu. Ojciec Święty złożył hołd poległym i modlił się w milczeniu. Natomiast najważniejszym wydarzeniem była Msza Święta na Placu Matki Ojczyzny w Astanie, w której uczestniczyło wiele osób niebędących katolikami. W homilii Jan Paweł II mówił o konieczności pokojowego współistnienia chrześcijan i muzułmanów oraz budowaniu przez nich cywilizacji miłości. Słowa te padły kilka dni po ataku terrorystycznym na World Trade Center w Nowym Jorku.
Głównym celem pobytu Jana Pawła II w Armenii były obchody 1700-lecia przyjęcia chrztu przez ten kraj. Była to jedna z najbardziej ekumenicznych papieskich pielgrzymek. Ojciec Święty zamieszkał w pałacu należącym do głowy Kościoła ormiańskiego, katolikosa Karekina II, który określił „domem swego Brata”. Obaj wspólnie uczestniczyli we wszystkich nabożeństwach, spotkaniach, modlili się w katedrze Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, nad grobami katolikosów Wazgena I i Karekina I oraz pod pomnikiem upamiętniającym wymordowanie 1,5 mln Ormian. W ostatnim dniu pielgrzymki Jan Paweł II i katolikos Karekin II raz jeszcze wyrazili pragnienie kontynuowania wysiłków ekumenicznych podpisując Wspólną Deklarację.